Cindy
Aktif Üye
KİT’lerin 2022 yılı yatırım ve finansman kararnamesi yayımlandı
CUMHURBAŞKANI KARARI
Karar Sayısı: 4620
Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2022 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programının ekli Kararda açıklandıği biçimde tespit edilmesine, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 29 uncu maddesi gereğince karar verilmiştir.
14/10/2021 TARİHLİ VE 4620 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARININ EKİ
KARAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve İlkeler
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu sonucun amacı, 2022 yılında kamu işletmelerinin ülke kaynaklarım etkin ve verimli kullanmak suretiyle işletmecilik faaliyetlerini yerine getirmelerini ve kendi değerlerini azami düzeye çıkarmalarını sağlayacak strateji ve şekilleri belirlemektir.
(2) Bu Karar, 8/6/1984 tarihindeki ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıklarını ve ekli tabloda yer alan 24/11/1994 tarihindeki ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden çoksı kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsar.
(3) Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile sermayesinin %50’sinden çoksı kamuya ait olan veya Sayıştayca denetlenen diğer işletmeler, bu sonucun sadece 21 inci, 22 nci, 26 ncı ve 27 nci maddeleri hükümlerine tabidir.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kararda geçen;
a) Bağımsız denetim kuruluşu: 26/9/2011 tarihindeki ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve gorevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca bağımsız denetim yapmak üzere Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafınca bağımsız denetimle yetkilendirilen sermaye şirketlerini,
b) Bağlı ortaklık: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında kurulanlar hariç olmak üzere sermayesinin %50’sindcn fazlası kamu iktisadi teşebbüsüne ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketleri,
c) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
ç) Finansal raporlar: Finansal tablolar, yönetim kurulu faaliyet raporları ve sorumluluk beyanlarından oluşan raporları,
d) Finansal tablolar: Dipnotlarıyla beraber finansal durum tablosu, kapsamlı gelir tablosu, nakit akış tablosu ve özkaynak değişim tablosunu,
e) Kamu iktisadi teşebbüsü: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi iktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşlarım,
f) Kamu işletmesi: 1 inci madde kapsamına giren işletmeleri,
g) Kamu teşebbüsü: (b), (e) ve (ğ) bentlerinde sayılan teşebbüsleri,
ğ) Kuruluş: 4046 sayılı Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden çoksı kamuya ait olan özelleştirme kapsam ve programındaki işletmeci teşebbüsleri,
h) Program: Bu sonucun ekinde yer alan tablodaki mali hedefler ile Bakanlıkça kamu teşebbüslerine gönderilecek 2022 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programım,
ı) TMS/TFRS: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafınca yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları,
i) Uygulanan ekonomik politikalar: Kalkınma Planları, Orta Vadeli Program, Yıllık Program ve bunlara istinaden hazırlanan belgelerde yer alan politikaları,
ifade eder.
Genel ilkeler
MADDE 3- (1) Kamu teşebbüsleri, 2022 yılı faaliyetlerini, uygulanan ekonomik politikalar ile Program çerçevesinde aşağıda belirtilen ilkelere ve tabi oldukları mevzuata uygun olarak yürüteceklerdir:
a) Kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde faaliyet gösterilecektir.
b) Tüm işletmecilik faaliyetlerinde verimliliği ve karlılığı artıracak tedbirler alınacaktır.
c) Etkin bir insan kaynaklan politikası izlenecektir.
ç) işletme politikaları çerçevesinde etkin stok yönetimi yapılacaktır.
d) Atıl durumda olan gayrimenkuller, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla satış, kiralama veya bedelli devir gibi usullerle, rayiç bedel esas alınarak değerlendirilecektir.
e) Üretilecek mal ve hizmetlere yönelik tedarik edilecek hammadde miktarı ve fiyatı ile üretilen mal ve hizmetlerin miktar ve tutarları, Programda yer alan hedefleri sağlayacak biçimde tespit edilecektir.
f) Faaliyet alanlarını ilgilendiren mevzularda AR-GE ve inovasyon çalışmalarına gereken önem verilecektir.
g) Piyasa koşullarında daha kaliteli ve düşük maliyetli mal ve hizmet üretmek amacıyla, üretim teknolojisindeki gelişmeler takip edilecek, bilgi ve iletişim alt yapısı ile organizasyon yapılan gözden geçirilecektir.
ğ) Kamu teşebbüsleri, ticari kredi kullanımlarını ve mali yükümlülüklerini, Programda belirlenen hedefler çerçevesinde asgari düzeyde tutmak ve yönetmekle yükümlüdür.
h) Cari açığın azaltılmasını teminen yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanan üretim azami düzeye çıkarılacaktır.
ı) İşletme faaliyetlerinde etkin risk yönetimi yapılacak ve finansal risklere karşı tedbir alınacaktır.
İKİNCİ BÖLÜM
İstihdam ve Hizmet Alımları
Açıktan ve naklen atama
MADDE 4- (1) Teşebbüs içi personel nakli suretiyle personel ihtiyacının karşılanmasının mümkün olmadığı hallerde, kamu teşebbüslerinde;
a) 2021 yılında ayrılan personel sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler ile 16/10/2020 tarihindeki ve 3094 sayılı Cumhurbaşkanı sonucu kapsamında işe alınanlardan ayrılanlar hariç) en çok %75’i kadar personelin açıktan ve/veya naklen atanması,
b) 2021 yılında ayrılan personel sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler ile 16/10/2020 tarihindeki ve 3094 sayılı Cumhurbaşkanı sonucu kapsamında işe alınanlardan ayrılanlar hariç) en çok %10’u kadar personelin de, özelleştirme uygulamaları niçiniyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilen nakle tabi personelden atanması,
hususlarında kamu teşebbüsünün yönetim kurulu yetkilidir.
(2) Bakanlıkça 2021 yılında sermaye aktarımı yapılan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarının birinci fıkra kapsamındaki personel atama işlemleri Bakanlığın uygun görüşüne bağlıdır.
(3) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve nazaranvlere yapılan atamalar, özel kanunlarda belirtilenler ve sivil havacılık sektöründe faaliyet gösteren kamu teşebbüslerinde istihdam edilecek uçucu personel hariç, 2022 yılında emekli yeni personel istihdamı yapılmayacaktır.
(4) Kamu teşebbüslerince, 2020 ve 2021 senelerında ilgili yıl genel yatırım ve finansman programı kararlan kapsamında Bakanlıktan veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığından uygun görüş alınan ve atama işlemlerine yönelik olarak Türkiye İş Kurumu veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı veya Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı nezdinde gerekli işlemlere başlandığı biçimde sonuçlandırılamayan personel atama izinleri, 2022 yılında ilave bir izne ihtiyaç bulunmaksızın kullanılabilecektir.
(5) 2021 ve 2022 senelerında açıktan atama yoluyla ilk defa işe alınan personele ait kadroların ölüm, istifa, kamu gorevinden çıkarılma, sözleşmenin feshi, naklen atama sebebiyle personelin işe başlama tarihinden itibaren bir yıl arasında boşalması halinde, kamu teşebbüslerinin 2022 yılında herhangi bir izne ihtiyaç duymaksızın bu personel yerine yeni personel alma hakkı saklıdır.
(6) Üçüncü fıkra kapsamında yapılacak emekli personel atamaları (3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve gorevlere yapılan atamalar hariç), birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sınırlamalara tabidir. Dördüncü ve beşinci fıkralar kapsamında yapılacak atamalar ise birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sınırlamaların haricindedır.
İlave atamalar
MADDE 5- (I) Uluslararası standartlar çerçevesinde istihdamına gerek görülen özel niteliklere sahip personel, yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması veya yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi halinde bu tesisler için gerekli personel, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ihtiyaç duyulan personel ile AR-GE faaliyetleri için istihdamına gerek duyulan personele yönelik talepler ve diğer niçinlerle kamu teşebbüsünce ortaya konulan personel ihtiyacına ilişkin talepler ilave atamalar kapsamında değerlendirilebilir. Kamu teşebbüsleri söz konusu ihtiyaçlarına ilişkin detaylı analiz ve gerekçeleri ilgisine bakılırsa Bakanlığa veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir. Bakanlığın veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığının uygun görüşü üzerine, bu talepler, kamu teşebbüsünün ilgili olduğu Bakanlık tarafınca statü ve unvan belirtilerek Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına gönderilir. Söz konusu atama izinlerine ilişkin talepler Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca sonuçlandırılır. Bu fıkra kapsamında ilaveten atanacak personel sayısı, 2021 yılında ayrılan personel sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler ile 16/10/2020 tarihindeki ve 3094 sayılı Cumhurbaşkanı sonucu kapsamında işe alınanlardan ayrılanlar hariç) %50’sini geçemez.
(2) 4/1/2002 tarihindeki ve 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun ek 8 inci maddesi çerçevesinde oluşan personel ihtiyacına yönelik talepler ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafınca uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan ve personel ihtiyacı 4 üncü madde ile bu maddenin birinci fıkrası kapsamında karşılanamayan yeni tesis ve işletme birimlerine ilişkin personel talepleri, Bakanlık veya ilgisine nazaran Özelleştirme İdaresi Başkanlığının uygun görüşü üzerine, kamu teşebbüsünün ilgili olduğu Bakanlık tarafınca gönderilen talepler Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca sonuçlandırılır.
(3) Kamu teşebbüslerince, istihdam maliyetleri kısmen veya tamamen uluslararası kuruluşlar tarafınca karşılanan personele ilişkin atamalar, uluslararası standartlarca belirlenen asgari istihdam sayısı koşullarının karşılanması amacıyla yapılacak olan kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri, gemi trafik hizmetleri sisteminde gorev yapacak kılavuz kaptan, gemi adamı ve deniz trafik operatörü ile ARFF memuru (hava alanı kurtarma ve yangınla mücadele memuru) atamalarına yönelik talepler söz konusu personelin sadece talep edilen ilgili alanda istihdam edilmesi kaydıyla, 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Bakanlıkça ayrıca değerlendirilir.
Zorunlu istihdam
MADDE 6- (1) Aşağıda belirtilen atamalar, 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen sınırlamaların haricindedır. Bu kapsama giren personel, herhangi bir izne tabi olmaksızın, boş kadro/pozisyon dahilinde goreve başlatılabilir.
a) İlgili yıl arasında asgari sınırlara nazaran kontenjan açığı doğması kaydıyla, özel kanunlar ve ilgili mevzuat gereği çalıştırılması zorunlu olan personele ilişkin atamalar.
b) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve nazaranvlere yapılan atamalar.
c) İlgili mevzuat hükümleri gereğince, kamu teşebbüsü tarafınca gönderildiği eğitim veya nazaranvlendirmeler kapsamında teşebbüse karşı mecburi hizmet ile yükümlü bulunan personele ilişkin atamalar.
ç) Askerlik hizmeti daha sonrasında kamu teşebbüsündeki bakılırsavine geri dönen personele ilişkin atamalar.
d) Profesyonel sendikacı olarak bakılırsav yapmasının ardından kamu teşebbüsüne geri dönen personele ilişkin atamalar.
(2) Mahkeme kararlan niçiniyle bakılırsave başlatılması gereken personele ilişkin açıktan atamalar evvela 4 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında doğan kontenjandan, bunun yeterli olmaması halinde ise izleyen seneler kontenjanlarından mahsuben gerçekleştirilir.
(3) Engelli personel istihdamında, kamu teşebbüsünün işçisi iken engelli olmuş olanlara öncelik tanınır.
Sınavlar
MADDE 7- (1) İlk defa açıktan atama ile personel alımı, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro ve pozisyonlar için Kamu nazaranvlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte; işçi statüsü için ise Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılır.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, Bakanlık uygun görüşünü alarak çıkaracakları Yönetmelikle, faaliyet alanı itibarıyla özel niteliği haiz pozisyonlara, birinci fıkra kapsamı haricinde kurumsal sınav ile atama yapabilir. Bu kapsamda yapılan atamalarda en geç 30 gün içerisinde Bakanlığa yazılı olarak bilgi sunulur. Sınav konuları, sınavın şekli ve sınav komisyonunun teşkili ile sınava ilişkin diğer hususlar da bu Yönetmelikle düzenlenir, ilgili teşebbüsler Yönetmelik kapsamında belirlenen pozisyonlara atama yapmak için yürürlükteki mevzuata uygun olarak açıktan atama izni alınmış pozisyonların sayısı ve unvanı ile genel mevzuattaki ve kendi mevzuatındaki koşulları, Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) taban puanını, Resmi Gazete ile kendi kurumsal internet adreslerinde ilan vermek suretiyle adaylara duyurur. 70 puandan az olmamak üzere KPSS puan sırası dikkate alınarak belirlenen adaylardan, açıktan atama izni alınmış pozisyon kontenjanının 10 katından fazla olmamak üzere ilgili teşebbüs tarafınca belirlenen sayıda aday yazılı sınava çağrılır. Yazılı sınav kararında en yüksek puandan başlanarak giriş sınavı duyurusunda belirtilen kadronun üç katma kadar aday sözlü/uygulamalı sınava çağrılır. Adayların nihai başarı puanı KPSS, yazılı ve sözlü/uygulamalı sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak bulunur. Halihazırda yürürlükte olan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.
(3) Kamu teşebbüsleri, 2022-2024 döneminde, Türkiye İş Kurumu ve kamu teşebbüsünün karşılıklı mutabakatı olması halinde, Türkiye iş Kurumu tarafınca düzenlenecek istihdam garantili eğitimler vasıtasıyla personel temin edebilir. böyle yapılacak atamalar evvela 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile 5 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında doğan kontenjandan, bunun yeterli olmaması halinde ise izleyen seneler kontenjanlarından mahsuben gerçekleştirilir.
Hizmet alımı yoluyla çalıştırılan personelin sürekli işçi kadrolarında istihdamı
MADDE 8-
(2) Bu maddenin uygulanmasında, kişilerde aranacak şartların tespiti ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesinin kapsamının belirlenmesi açısından, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 üncü maddesi hükümleri esas alınır.
(3) Bu madde uyarınca yapılacak atamalar 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile 5 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında doğan kontenjandan, teşebbüslerin talepleri doğrultusunda her bir kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı ortaklığı için Bakanlık tarafınca belirlenecek sayıyı aşmayacak biçimde karşılanır. böyle yapılacak atamalarda 7 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen usul uygulanmaz.
(4) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklar yılı içerisinde yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınav yapar. Bu kapsamda yapılacak sınava ilişkin usul ve esaslar ile gerekli nitelikleri tespit etmeye yönetim kurulları yetkilidir.
(5) Bu madde kapsamında yapılacak işlemler sebebiyle oluşacak şartlara uyum sağlanması amacıyla hizmet alım sözleşmelerinde değişiklik yapmaya 5/1/2002 tarihindeki ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile 11/1/2011 tarihindeki ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde yönetim kurulları yetkilidir.
(6) Bu madde kapsamında oluşacak tereddütleri gidermeye Bakanlık yetkilidir.
(7) Bu madde kapsamında yapılan yerleştirmeler, hizmet türü, unvanı, sayısı vb. detayları içerecek biçimde 15 gün içerisinde Bakanlığa bildirilir. Bu kapsamdaki yerleştirmeler kaynaklı hizmet alımı fiyatlarında eksilme oluşması halinde bu tutar, ilgili yıl Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Karar uyarınca belirlenen ihale yoluyla hizmet alım tavanından düşülür.
Geçici işçiler
MADDE 9- (1) Kamu teşebbüsleri, 4/4/2007 tarihindeki ve 5620 sayılı Kanun çerçevesinde sadece mevsimlik işlerde ve/veya kampanya işlerinde geçici işçi çalıştırabilir. Söz konusu geçici işçilerle yapılacak sözleşmelerde işçinin mevsimlik ve/veya kampanya işçisi olduğu belirtilir.
(2) 2022 yılında geçici işçilerin çalıştırılacakları toplam adam/ay süresi, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilecek olan tavanı aşmayacak biçimde, yıl arasında askerden dönecekler de dikkate alınarak, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına vize ettirilir.
(3) Vize edilen cetvellerin bir örneği, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca ilgili kamu teşebbüsüne, Sayıştay Başkanlığına, Bakanlığa ve ilgisine bakılırsa Özelleştirme İdaresi Başkanlığına gönderilir. Bu vize işlemi yapılmaksızın ilgili personele ödeme yapılamaz.
(4) 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi çerçevesinde oluşan geçici personel ihtiyacı evvela ikinci fıkra kapsamında değerlendirilir.
(5) İkinci fıkradaki tavamn yeterli olmaması durumunda oluşan ilave geçici personel talebi Bakanlık veya ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafınca karara bağlanır.
Fazla çalışma
MADDE 10- (1) Kamu teşebbüsleri, 2022 yılında, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilecek olan tavanı aşmayacak biçimde ilgili mevzuat çerçevesinde fazla çalışma yaptırabilir.
(2) Fazla çalışma tavanının yeterli olmaması halinde, birinci fıkrada belirtilen tavanı %10’una kadar artırmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulu yetkilidir.
(3) Ürün alım kampanya faaliyetleri rekolteye bağlı olarak değişiklik gösteren, yeni mal veya hizmet üretim birimleri faaliyete geçen veya tesis veya birimleri başka bir kamu işletmesine devredilen, özelleştirilen veya başka bir kamu işletmesinin tesis veya birimlerini devralan, mal veya hizmet üretiminde artış görülen, rehabilitasyon ve bakım onarım faaliyetleri yürüten ve enerji arz güvenliğinin sağlanması amacıyla faaliyet gösteren kamu teşebbüsleri ile üretiminin yarısından fazlasını ihraç eden kamu teşebbüslerinde fazla çalışma tavanı ilgisine nazaran Bakanlık veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafınca bir daha belirlenebilir.
Pozisyon iptali
MADDE 11- (1) Maaş ve ücret ödemeleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca karşılanan kuruluşlarda, 2021 yılı arasında emeklilik veya iş akdi feshi niçiniyle ayrılan işçilerin pozisyonlarının tamamı 30/6/2022 tarihine kadar yönetim kurulu sonucu ile iptal edilecek ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bilgi verilecektir.
Diğer istihdam yöntemleri
MADDE 12- (1) Kamu teşebbüsleri, bu Kararda bahsi geçmeyen her türlü personel alımından önce ilgisine bakılırsa Bakanlıktan veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığından izin almak zorundadır.
İhale yoluyla hizmet alımı
MADDE 13- (1) Kamu ihale mevzuatında tanımı yapılan hizmetler, 2022 yılında; 4734 sayılı Kanun, 22/5/2003 tarihindeki ve 4857 sayılı İş Kanunu, teşebbüs ana statüsü ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde ihale yoluyla temin edilebilir. Bu sonucun yayımı tarihinden itibaren, kamu teşebbüsleri, kamu ihale mevzuatı gereklerini yerine getirmek şartıyla, 2022 yılı için hizmet alımı ihalesi sürecini başlatabilir.
(2) Kamu teşebbüsleri, maliyetlerin düşürülmesi ve sağlanan faydanın artırılması amacıyla, Program kapsamında işletme bütçelerini 2022-2024 dönemini kapsayacak biçimde yaparak hizmet alımlarına çıkabilir.
(3) Özel niteliği niçiniyle 2024 yılı daha sonrasını kapsayan dönem için de sözleşme yapılmasına ihtiyaç duyulan oldukça yıllı hizmet alımlarının yapılıp yapılmayacağına ilişkin karar, ilgili Bakanlığın görüşünün alınmasını müteakip Bakanlık tarafınca verilir.
(4) Program hedefleri ve işletme bütçesi kısıtları dahilinde, 2022 yılında ihale yoluyla alınacak hizmetlerin tutarı, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilecek olan tutarı aşamaz. 2021 yılında yüklenici firma aracılığıyla sağlanan hizmetlerin 2022 yılında teşebbüs personeli eliyle yapılması veya bu hizmetlere ihtiyaç kalmaması durumunda, anılan hizmet alımları için ayrılan hizmet alımı tutarı, 2022 yılı tavanından düşürülür. 2023 yılı ve daha sonrasına ilişkin hizmet alımı tavanları, bu fıkra kapsamında bildirilen tavanın her yıl için %10’ar artırılması yoluyla hesaplanır.
(5) Kamu teşebbüsünün ve çalışanlarının kurmuş olduğu vakıf, demek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların kurmuş olduğu veya iştirak ettiği şirketler, doğrudan veya dolaylı olarak hizmet alımı ihalelerine iştirak edemez ve bunlardan herhangi bir biçimde hizmet alımı yapılamaz.
(6) Kamu teşebbüsleri ihale yoluyla yaptırdıkları hizmet alımlarına ilişkin olarak, Sayıştay Başkanlığına, Bakanlığa ve ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığına Mart ayı sonuna kadar sunulmak üzere rapor hazırlar. Söz konusu raporda, her bir ihale bazında hizmet alımlarının niteliği, önem derecesi, hizmetin dışarıdan alım yoluyla yaptırılmasının öne sürülen nedeni, ihale kapsamında kaç kişi çalıştırıldığı, maliyeti, ileriki senelerda devam edip etmeyeceği, süresi ve sözleşmelerin yenilenmesi sırasında sağlanabilecek tasarruf konularında detaylı bilgiler bulunur.
(7) Bu Karar kapsamında gerçekleştirilecek hizmet alımlarına ilişkin iş ve ihalelerin; 4734 sayılı Kanun, 4857 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuata uygun bir biçimde yapılmasından ve ihalenin kamu teşebbüsüne en az mali yük getirecek biçimde sonuçlanmasını sağlayacak tedbirlerin alınmasından kamu teşebbüsü yönetim kurulu sorumludur.
İlave hizmet alımları
MADDE 14- (1) Yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması, yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ilave hizmet alımı talepleri ile diğer niçinlerle kamu tcşcbbüsünce ortaya konulan hizmet alımı ihtiyacına ilişkin talepler ayrıca değerlendirilir. Bu hususta karar almaya, söz konusu taleplere ilişkin bedellerin 13 üncü maddede belirtilen hizmet alımı tavanında;
a) %10’u kadar bir artışı gerektirmesi halinde, kamu teşebbüsü yönetim kurulu,
b) %10’un üzerinde bir artışı gerektirmesi halinde, Bakanlık veya ilgisine nazaran Özelleştirme İdaresi Başkanlığı,
yetkilidir.
(2) fevkalade koşullardan (yangın, deprem, sel, heyelan gibi) kaynaklanan geçici süreli hizmet alımlarına yönelik harcamalar bu Karar kapsamındaki sınırlamalara tabi değildir.
(3) İhracat yapan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yapacakları ihracat kapsamında dışarıdan alacakları iç ve dış navlun hizmetlerine ilişkin bedeller ile enerji alanında faaliyette bulunan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarınca sistem arz güvenliğinin sağlanması açısından hayati önem taşıyan acil durumlarda, ilgili Bakanlığın değerlendirme ve talimatları çerçevesinde yapılması zorunluluk arz eden hizmet alımlarına ilişkin bedeller hizmet alımı tavanı sınırlamalarının haricindedır. Bu kapsamda yapılan hizmet alım fiyatları ve hizmet alımlarının mahiyeti Bakanlığa bildirilir.
(4) 13 üncü ve 14 üncü maddeler uyarınca, hizmet alımlarına ilişkin olarak verilen izinler, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi kapsamında verilmiş sayılır.
Kamu teşebbüsü ile yüklenici firma ilişkisi
MADDE 15- (1) İhale yoluyla yapılacak hizmet alımlarında, yüklenici firmanın istihdam ettiği işçilerin kamu teşebbüsü ile olan ilişkilerinde 8/2/2015 tarihindeki ve 29261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Kanununa gore İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri ile diğer ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınacaktır. Yüklenici firma tarafınca istihdam edilen işçilerin kamu teşebbüsü ile olan ilişkilerinde, iş hukukuna gore devamlılık arz edebilecek hükümlere ve uygulamalara sözleşmelerde yer verilmeyecektir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
İşletme bütçesi
MADDE 16- (1) Bakanlık bu sonucun yayımı tarihinden itibaren on iş günü içerisinde Programı kamu teşebbüslerine gönderir. Kamu teşebbüsleri, 2022 yılına dair işletme bütçelerini Program hedeflerini esas alarak hazırlar ve 31/12/2021 tarihine kadar, Bakanlığa ve ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir.
(2) İşletme bütçesinde asgari olarak faiz dışı fazla tablosuna, gelir tablosuna, bilançoya, detaylı yatırım harcamalarına, nakit akım tablolarına ve kullanılması öngörülen kredi detaylarıne ilişkin tablolara yer verilir.
(3) Gerek duyulması halinde ilgili kurumların görüşünü alarak işletme bütçelerinde, programda ve performans hedeflerinde değişiklik yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bu kapsamda;
a) 2021 yılında sermaye aktarımı yapılan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları, faiz dışı fazla tablosunda yer alan ve işletme bütçesine esas teşkil eden gelir niteliğinde olan veya nakit girişi sağlayan kalemlerin toplamında bir azalma veya gider niteliğinde olan veya nakit çıkışını gerektiren kalemlerin toplamında bir artış olmasının beklenmesi durumunda,
b) (a) bendi haricinde kalan kamu teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ise faiz dışı fazla tablosunda yer alan ve işletme bütçesine esas teşkil eden gelir niteliğinde olan veya nakit girişi sağlayan kalemlerin toplamında %10’u aşan bir azalma veya gider niteliğinde olan veya nakit çıkışını gerektiren kalemlerin toplamında %10’u aşan bir artış olmasının beklenmesi durumunda,
işletme bütçesi değişiklik taleplerini detaylı gerekçe ve mali büyüklükleri içerecek biçimde Bakanlığa iletir. Bu durumlar haricinde kalan değişikliklerde işletme bütçesinde değişiklik yapmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulu yetkilidir.
(4) İşletme bütçesinde yapılan değişiklikler kamu teşebbüslerince beş iş günü içerisinde Bakanlığa ve ilgisine bakılırsa Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilir.
(5) Bakanlıkça taahhüt edilen sermayeye mahsuben yapılan ödemeler, gorevlendirme ödemeleri ve uygulamaları, yatırım tavanının değişmesi, gerçekleşen kambiyo zararı, bu Karar kapsamında verilen izinler ile yönetim kurulu sonucuna bırakılan yetkiler ve/veya temettü aktarımı kaynaklı değişiklikler niçiniyle işletme bütçelerinde değişiklik yapmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulları yetkilidir. Bunlardan yatırım ödeneği tavanının değişmesi halinde kamu teşebbüslerince Bakanlığa veya ilgisine nazaran Özelleştirme İdaresi Başkanlığına beş iş günü içerisinde bilgi verilir.
Alım ve satımlarda fiyat ve miktar uygulamaları
MADDE 17- (1) Kamu teşebbüsleri, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifelerini belirlemekte serbesttir. Satış tutarları ve tarifeler; uygulanan ekonomik programda yer alan ilke ve politikalar, programdaki mali hedefler ve teşebbüsün finansman ihtiyacı dikkate alınarak belirlenecektir.
(2) Fiyat ve tarife düzenlemelerinde, ilgili düzenleyici vc denetleyici üst kurulun uygulamaları ile gerekli koordinasyon sağlanır. Kamu teşebbüsleri, düzenleyici ve denetleyici üst kurullara yapacakları tarife ayarlama başvurularının bir meselai bilgi için, Bakanlığa ve ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığına eş zamanlı olarak gönderir.
(3) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları alım fiyatı açıklayarak temin ettikleri tarım mamüllerinin alım miktar ve fiyatını Bakanlığın görüşünü alarak belirler.
Borç ve alacaklar
MADDE 18- (1) Kamu teşebbüsleri, kamu ve özel sektör ayrımı yapmaksızın, tüm borçlarını zamanında ödemek ve temettü dahil alacaklarının tahsilatında gerekli işlemleri zamanında tesis ettirmek zorundadır.
Kamu iktisadi teşebbüsleri arası faiz uygulaması
MADDE 19- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, kendi aralarındaki ticari ilişkiler ötürüsıyla oluşan veya oluşacak borç ve alacaklara uygulayacakları faizi, kendi aralarında yapılacak bir protokol ile belirler ve hesaplarım uzlaşılan faiz oranları üzerinden tutar. Yapılan protokolün bir örneği, en geç protokol tarihini takip eden 15 iş günü arasında Bakanlığa gönderilir.
(2) Taraflar içinde uygulanacak faiz konusunda uzlaşmaya varılamadığı takdirde, Bakanlık genel faiz oranlarım dikkate alarak, uygulanacak faiz oranını belirlemeye yetkilidir.
Finansal korunma
MADDE 20- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri, finansal piyasalarda mevcut olan araçları yalnızca ana faaliyetleri kapsamında gerçekleştirdikleri veya gerçekleştirecekleri kesin olan ticari veya finansal işlemlerden doğan risklerden korunmak amacıyla kullanabilir. Teşebbüslerde bu tür finansal araçların kullanılmasında ve bu amaç doğrultusunda yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde teşebbüs yönetim kurulları yetkilidir.
(2) Bu kapsamda yapılacak işlemlerin türü, boyutu ve süresi teşebbüsün korunmak istediği risk ölçümlemeleri ile uyumlu olmalıdır.
(3) Teşebbüsler kendi risk yönetim sistemi ile iç denetim birimi, fon hizmet birimi ile gerekli diğer birimleri kurar. Finansal ve emtia risklerinin yönetilmesi, piyasaların değerlendirilmesi ve sair amaçlarla alanlarında uzmanlaşmış gerçek veya tüzel kişilerin sahip olduğu bilgi ve becerilerinden istifade etmek amacıyla ilgili alt birim tarafınca yeterli uzmanlık düzeyi sağlanıncaya kadar onaylanmış bütçe sınırları içerisinde kalmak kaydı ile danışmanlık hizmeti alınabilir.
(4) Finansal araçları kullanacak kamu iktisadi teşebbüsleri, kuruluşun finansal risklerinin ve emtia risklerinin saptanması ve ölçülmesi, daha sonrasında alınacak aksiyonların belirlenmesi, değerlendirilmesi ve güncellenmesinden sorumlu riskin erken saptanması komitesi ve finansal risk yönetimi komisyonu kurar.
(5) Bu madde kapsamında işlem yapılması halinde takip eden ayın ilk beş iş günü içerisinde bundan önceki aya ilişkin yapılan işlemin adı, amacı, tutarı, vadesi, niteliği gibi işleme ilişkin bilgiler teşebbüslerce Bakanlığa iletilir. Ayrıca bu işlemi yıl içerisinde gerçekleştiren teşebbüsler, takip eden yılın Ocak ayının son iş gününe kadar bundan önceki yıla ilişkin yapılan tüm işlem ve neticelerinı rapor olarak Bakanlığa iletir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İzleme ve Şeffaflık
İzleme
MADDE 21- (1) Mali şeffaflık ve hesap verebilirliğin artırılmasını teminen, Bakanlık, izleme kapsamına alınacak kamu işletmelerini belirlemeye yetkilidir.
(2) Kamu işletmeleri, yatırım ve finansman programındaki hedeflerin gerçekleşmesinin izlenmesi amacıyla istenilen bilgi ve belgeler ile içeriği Bakanlıkça belirlenecek mali ve mali olmayan tabloları talep edilen biçimde ve belirlenen sürede Bakanlığa göndermek zorundadır.
Kapasite geliştirme
MADDE 22- (1) Kamu işletmeleri, mali ve mali olmayan konsolide verilerini sağlıklı vc sürekli bir biçimde üretecek bilgi işlem alt yapısını kuracak veya kurmuş oldukları bilgi işlem alt yapısını geliştireceklerdir.
(3) Kamu işletmeleri, izleme kapsamında yeterli miktarda ekipman ve insan kaynağı tahsis eder.
Hedef tespiti ve takibi
MADDE 23- (1) Bakanlık, Program kapsamında ve kamu teşebbüsü bazında 2022 yılı için üçer aylık, 2023-2024 dönemine ilişkin yıllık hedefler ve tavanlar belirler ve ilgili kamu teşebbüsüne gönderir.
(2) Kamu teşebbüsleri; Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayları sonu itibarıyla, birinci fıkra kapsamında kendileri için belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını, ulaşılamadıysa buna ilişkin gerekçeleri ve alınacak tedbirleri, takip eden ayın sonuna kadar Bakanlığa iletir.
(3) Bakanlık, kamu teşebbüslerinin 2022 yılı faaliyetlerini takip etmek, belirlenen hedefler kapsamında değerlendirme yapmak ve teşebbüs faaliyetlerinin bu Karar hükümlerine uygunluğunu takip etmek amacıyla, üçer aylık dönemler itibarıyla denetim yapmaya ve rapor hazırlamaya yetkilidir.
(4) Üçüncü fıkra kapsamında yapılacak denetimler esnasında, kamu teşebbüsleri, istenilen bilgi ve belgeleri temin etmek ve denetimi yapan yetkili personele vermek zorundadır. İletilen bilgi ve belgelerin doğruluğundan ve tutarlılığından, kamu teşebbüsünün ilgili birim yöneticisi, ilgili personel ile beraber müteselsilen sorumludur.
(5) Bakanlık, üçüncü fıkra kapsamında denetim yapılacak kamu teşebbüslerini ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Stratejik planlar
MADDE 24- (1) Stratejik planları Bakanlık olumlu görüşü ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı taralından uygun görülen kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, söz konusu planlarda yer alan vizyon, stratejik amaç, hedef ve performans göstergelerine bu planlar kapsamında öngörülen maliyet ve ödenekler çerçevesinde ulaşmak için gerekli tedbirleri alır.
(2) Stratejik planları Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca onaylanmamış veya mevcut stratejik plan dönemleri 2022 yılı sonunda bitecek olan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca Bakanlığın görüşleri dikkate alınarak belirlenen stratejik planlara ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde, stratejik planlarını hazırlar.
(3) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, yıllık yatırım ve finansman programlarını stratejik planlarında yer alan amaç ve hedeflere uygun olarak hazırlamak zorundadır.
(4) Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca hazırlanmış olan Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Stratejik Planlarının İzlenmesi ve Değerlendirilmesi ile Performanslarının Ölçülmesine Dair Usul ve Esaslar çerçevesinde, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların stratejik planları izlenip değerlendirilecek ve performansları ölçülecektir.
(5) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların stratejik planlarına ilişkin olarak;
a) 2021 yılına ilişkin performans değerlendirme raporları kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar tarafınca 1/4/2022 tarihine kadar Bakanlığa, Strateji ve Bütçe Başkanlığına ve ilgili Bakanlığa gönderilir.
b) Bu sonucun yayımlanmasının ardından ihtiyaç olması halinde 2022 yılına ilişkin performans programı revize edilerek 1/12/2021 tarihine kadar kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar tarafınca Bakanlığa, Strateji ve Bütçe Başkanlığına ve ilgili bakanlığa gönderilir. Strateji ve Bütçe Başkanlığınca olumsuz bir görüş bildirilmediği takdirde performans programı 1/1/2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.
c) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar tarafınca hazırlanacak 2023 yılına ilişkin performans programı en geç 15/7/2022 tarihine kadar Bakanlığa, Strateji ve Bütçe Başkanlığına ve ilgili bakanlığa gönderilir. Strateji ve Bütçe Başkanlığınca olumsuz bir görüş bildirilmediği takdirde performans programı 1/1/2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.
İç kontrol sisteminin oluşturulması
MADDE 25- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yönetim kurulları ile gorev ve yetkileri çerçevesinde her düzeydeki yöneticileri;
a) Faaliyetlerin, gorev, yetki ve sorumlulukların belirlendiği uygun bir kurumsal yapı içerisinde, etik değerleri benimsemiş, yeterli ve yetkin personel tarafınca etkin, etkili ve ekonomik bir biçimde yürütülmesini,
b) Amaç ve hedeflerin gerçekleşmesini etkileyebilecek risklerin belirlenmesini ve bu riskleri yönetmek için uygun kontrol şekillerinin geliştirilmesini ve uygulanmasını,
c) Zamanında ve doğru karar alınmasını, personelin gorevini doğru bir biçimde yerine getirmesini, ilgililerin ve kamuoyunun zamanında ve doğru bilgiye erişmesini sağlamak üzere etkin bir bilgi ve iletişim sisteminin tüm faaliyetleri destekleyecek yeterlikte kurulması ve işletilmesini,
ç) Yılda en az bir kez kontrol öz değerlendirme yapılmasını,
d) Tüm bu faaliyetlerin sürekli ve sistemli bir biçimde izlenmesi ve geliştirilmesini, sağlamak üzere iç kontrol sisteminin oluşturulmasından sorumludur.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, kurumsal yönetim ilkelerini dikkate alarak, denetim faaliyetlerini yürütecek organizasyonları oluşturmak ve yeterli sayıda iç denetçi istihdam etmekle yükümlüdür.
(3) tç denetçi olarak atanacaklarda,
a) Kamu İç Denetçi Sertifikası,
b) CIA (Certified Intemal Auditor),
c) CISA (Certified Information System Auditor),
ç) CCSA (Certifıcation in Control Self-Assessment),
d) CGAP (Certified Govemment Auditing Professional),
e) CFSA (Certified Financial Services Auditor),
f) CRMA (Certifıcation in Risk Management Assurance),
sertifikalarından birine sahip olma şartları aranır. İç denetim birim başkanı, iç denetçiler için aranan şartları haiz olan; tercihen ilgili kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı ortaklıkta çalışanlar içinden; kıdem, bilgi ve tecrübe düzeyi dikkate alınarak ilgili kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı ortaklık genel müdürünün teklifi üzerine yönetim kurulu tarafınca atanır.
(4) Üçüncü fıkrada sayılan sertifika şartları ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesinde sayılan şartlar asgari olarak belirlenmiş olup, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar iç denetimin öncelikli liyakat ve ihtisas alanlarını, öğrenim, hizmet ve yeterlilikle ilgili diğer hususları da dikkate alarak iç denetçi olarak atanacaklarda aranan şartlara kendi ihtiyaçlarına gore ilave kıstaslar getirebilir. Personelin asgari şartları taşıması iç denetçi olarak atanması için yeterli olmayıp, nihai aşamada atamaya ilişkin yetki ve sorumluluk kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yönetim kurullarına aittir.
Kurumsal verilerin yayımlanması
MADDE 26- (1) Kamu işletmeleri, yönetim bilişim sistemlerinin geliştirilmesi amacıyla gerekli tedbirleri alır. Bu kapsamda, bilgi ve iletişim teknolojilerinin alt yapısını, kurumsal kaynak planlamasının gerektirdiği yazılım ve sistemlerini, intranet ve internet portallerini geliştirir. Yayınlanan detayların devamlı güncellenmesi sağlanır.
(2) İnternet sitelerindeki bilgiler, kurumsal yönetim ilkelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde, asgari içeriği 27/1/2007 tarihindeki ve 26416 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Kurumlan İnternet Sitesi Kılavuzu ile ilgili 2007/4 sayılı Başbakanlık Genelgesine uyumlu olacak şekilde ve en güncel haliyle yer alır.
(3) Kamu işletmeleri, kurumsal yönetim ilkeleri ile 28/8/2012 tarihindeki ve 28395 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hazırladıkları 2021 yılına ait faaliyet raporlarını, 31/5/2022 tarihine kadar internet sitelerinde yayımlar.
(4) Bakanlık, izleme kapsamına aldığı kamu işletmelerinin toplu verilerini ve analizlerini içeren 2021 yılına ait Kamu İşletmeleri Raporunu, 31/10/2022 tarihine kadar internet sayfasında yayımlar.
Yazışma süreleri, kanalları ve yöntemi
MADDE 27- (1) Bu Karar kapsamında yapılacak her türlü yazışmaya ilişkin cevaplandırma süreleri hususunda, 29/6/2009 tarihindeki ve 2009/15169 sayılı Bakanlar Kurulu sonucu ile yürürlüğe konulan Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelikte belirtilen süreler dikkate alınır.
(2) Bu Karar kapsamında Bakanlığa iletilecek talepler ilgili Bakanlıklar üzerinden değil, doğrudan kuruluşlar tarafınca yapılır.
(3) Kamu işletmelerinin ilgili kuruluşlarla yapacakları yazışmalarda, işletmeyi temsile yetkili olduktan hususu yönetim kurulunca tescil edilmek üzere, ticaret sicil memurluğuna bildirilen, işletmede en üst seviyede yetkiyi haiz iki yöneticinin imzasının bulunması zorunludur.
Yurt dışı bağlı ortaklıklar, iştirakler ve yatırımlar
MADDE 28- (1) Kamu teşebbüsleri, yurt haricinde kurulmuş ve yerleşik olduğu ülkenin mevzuatına tabi faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ile iştiraklerine ve yurt haricinde yapmış oldukları yatırımlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi, talep edilmesi durumunda, Bakanlığa bildirir.
(2) 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrasına bakılırsa kurulan veya kurulacak olan bağlı ortaklık ve iştiraklerin sermaye değişimlerine ilişkin olarak yapılacak her türlü işlemde, Bakanlığın uygun görüşü aranır.
Sorumluluk
MADDE 29- (1) Kamu teşebbüslerinin ilgili mevzuat ve bu Kararda belirtilen ilkeler çerçevesinde faaliyet göstermesinden, kamu teşebbüsleri tarafınca iletilen taleplerin mevzuata ve teşebbüsün ana statüsüne uygunluğundan ve Bakanlık, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı tarafınca kamu teşebbüslerine verilen izinler ile Bakanlık bütçesinin “05 – Cari Transferler” ve “08 – Borç Verme” tertiplerinden yapılan ödemelere konu işlemlerin ilgili mevzuata ve amacına uygun olarak kullanılması ve gerçekleştirilmesinden yönetim kurulu sorumludur.
Bağımsız denetim ve finansal raporlar
MADDE 30- (1) 26/3/2018 tarihindeki ve 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu sonucu ile yürürlüğe konulan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar uyarınca bağımsız denetime tabi olan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, bu konuda gerekli tedbirleri alır ve 13/1/2012 tarihindeki ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi çerçevesinde Türkiye Muhasebe Standartları ile uyumlu finansal rapor hazırlama hususunda gerekli kurumsal altyapıyı oluşturur.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yönetim kurulları, bağımsız denetim kuruluşunu seçmeye, kuruluşla bağımsız denetim sözleşmesi imzalamaya ve konuyla ilgili diğer hususların yerine getirilmesine yetkilidir. Bağımsız denetim kuruluşu seçimi sürecinde kaliteli bir bağımsız denetimi güvence altına alacak her türlü tedbiri almak ve satın alma sürecini bunu mümkün kılacak biçimde yürütmek yönetim kurullarının sorumluluğundadır.
(3) Bağımsız denetim seçimine esas ihale şartnameleri veya doğrudan atımlarda teknik şartnameler süreç başlatılmadan en az bir ay öncesinde Bakanlık görüşüne sunulur. Gerekli görülmesi halinde, Bakanlıkça bağımsız denetim hizmeti satın alma süreci ile bağımsız denetime ilişkin imzalanan “Bağımsız Denetim Hizmeti Sözleşmesi” hükümleri kapsamında bağımsız denetim çalışmaları denetlenebilir.
(4) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, münferit ve/veya konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında ve sunumunda Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafmdan yayımlanan TMS/TFRS’yi esas alır.
(5) Finansal rapor hazırlamaya ilişkin ilke, usul ve esasların, açık ve anlaşılabilir hale gelmesini veya uygulama birliğinin sağlanmasını teminen, TMS/TFRS’nin uygulanmasında yönetim kurullarının tercihine bırakılan mevzularda, gerekli görülmesi halinde Bakanlıkça kararlar alınabilir.
(6) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, bağımsız denetim raporlarım ve eklerini yönetim kuruluna sunulmasından daha sonra bir ay içerisinde Bakanlığa ve Sayıştay Başkanlığına basılı ve elektronik ortamda gönderir.
Usul ve esaslar tebliği
MADDE 31- (1) Bu Kararda belirtilen hükümlerin uygulanması amacıyla izlenecek usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.
Yürürlük
MADDE 32- (1) Bu sonucun;
a) 1 inci, 2 nci ve 4 üncü maddeleri, 5 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile 13 üncü, 16 nci, 31 inci, 32 nci ve 33 üncü maddeleri yayımı tarihinde,
b) Diğer hükümleri 1/1/2022 tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 33- (1) Bu Karar hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
KAMU TEŞEBBÜSLERİNİN 2022 YILI MALİ HEDEFLERİ (Bin TL)
(1) Borçlanma gereğindeki pozitif tutarlar, kuruluşun finansman ihtiyacı olduğunu ifade etmektedir.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
CUMHURBAŞKANI KARARI
Karar Sayısı: 4620
Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2022 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programının ekli Kararda açıklandıği biçimde tespit edilmesine, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 29 uncu maddesi gereğince karar verilmiştir.
14/10/2021 TARİHLİ VE 4620 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARININ EKİ
KARAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve İlkeler
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu sonucun amacı, 2022 yılında kamu işletmelerinin ülke kaynaklarım etkin ve verimli kullanmak suretiyle işletmecilik faaliyetlerini yerine getirmelerini ve kendi değerlerini azami düzeye çıkarmalarını sağlayacak strateji ve şekilleri belirlemektir.
(2) Bu Karar, 8/6/1984 tarihindeki ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri ile bağlı ortaklıklarını ve ekli tabloda yer alan 24/11/1994 tarihindeki ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden çoksı kamuya ait olan işletmeci kuruluşları kapsar.
(3) Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile sermayesinin %50’sinden çoksı kamuya ait olan veya Sayıştayca denetlenen diğer işletmeler, bu sonucun sadece 21 inci, 22 nci, 26 ncı ve 27 nci maddeleri hükümlerine tabidir.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kararda geçen;
a) Bağımsız denetim kuruluşu: 26/9/2011 tarihindeki ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve gorevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca bağımsız denetim yapmak üzere Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafınca bağımsız denetimle yetkilendirilen sermaye şirketlerini,
b) Bağlı ortaklık: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında kurulanlar hariç olmak üzere sermayesinin %50’sindcn fazlası kamu iktisadi teşebbüsüne ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketleri,
c) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
ç) Finansal raporlar: Finansal tablolar, yönetim kurulu faaliyet raporları ve sorumluluk beyanlarından oluşan raporları,
d) Finansal tablolar: Dipnotlarıyla beraber finansal durum tablosu, kapsamlı gelir tablosu, nakit akış tablosu ve özkaynak değişim tablosunu,
e) Kamu iktisadi teşebbüsü: 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi iktisadi devlet teşekkülü ile kamu iktisadi kuruluşlarım,
f) Kamu işletmesi: 1 inci madde kapsamına giren işletmeleri,
g) Kamu teşebbüsü: (b), (e) ve (ğ) bentlerinde sayılan teşebbüsleri,
ğ) Kuruluş: 4046 sayılı Kanuna tabi olup sermayesinin %50’sinden çoksı kamuya ait olan özelleştirme kapsam ve programındaki işletmeci teşebbüsleri,
h) Program: Bu sonucun ekinde yer alan tablodaki mali hedefler ile Bakanlıkça kamu teşebbüslerine gönderilecek 2022 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programım,
ı) TMS/TFRS: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafınca yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları,
i) Uygulanan ekonomik politikalar: Kalkınma Planları, Orta Vadeli Program, Yıllık Program ve bunlara istinaden hazırlanan belgelerde yer alan politikaları,
ifade eder.
Genel ilkeler
MADDE 3- (1) Kamu teşebbüsleri, 2022 yılı faaliyetlerini, uygulanan ekonomik politikalar ile Program çerçevesinde aşağıda belirtilen ilkelere ve tabi oldukları mevzuata uygun olarak yürüteceklerdir:
a) Kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde faaliyet gösterilecektir.
b) Tüm işletmecilik faaliyetlerinde verimliliği ve karlılığı artıracak tedbirler alınacaktır.
c) Etkin bir insan kaynaklan politikası izlenecektir.
ç) işletme politikaları çerçevesinde etkin stok yönetimi yapılacaktır.
d) Atıl durumda olan gayrimenkuller, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla satış, kiralama veya bedelli devir gibi usullerle, rayiç bedel esas alınarak değerlendirilecektir.
e) Üretilecek mal ve hizmetlere yönelik tedarik edilecek hammadde miktarı ve fiyatı ile üretilen mal ve hizmetlerin miktar ve tutarları, Programda yer alan hedefleri sağlayacak biçimde tespit edilecektir.
f) Faaliyet alanlarını ilgilendiren mevzularda AR-GE ve inovasyon çalışmalarına gereken önem verilecektir.
g) Piyasa koşullarında daha kaliteli ve düşük maliyetli mal ve hizmet üretmek amacıyla, üretim teknolojisindeki gelişmeler takip edilecek, bilgi ve iletişim alt yapısı ile organizasyon yapılan gözden geçirilecektir.
ğ) Kamu teşebbüsleri, ticari kredi kullanımlarını ve mali yükümlülüklerini, Programda belirlenen hedefler çerçevesinde asgari düzeyde tutmak ve yönetmekle yükümlüdür.
h) Cari açığın azaltılmasını teminen yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanan üretim azami düzeye çıkarılacaktır.
ı) İşletme faaliyetlerinde etkin risk yönetimi yapılacak ve finansal risklere karşı tedbir alınacaktır.
İKİNCİ BÖLÜM
İstihdam ve Hizmet Alımları
Açıktan ve naklen atama
MADDE 4- (1) Teşebbüs içi personel nakli suretiyle personel ihtiyacının karşılanmasının mümkün olmadığı hallerde, kamu teşebbüslerinde;
a) 2021 yılında ayrılan personel sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler ile 16/10/2020 tarihindeki ve 3094 sayılı Cumhurbaşkanı sonucu kapsamında işe alınanlardan ayrılanlar hariç) en çok %75’i kadar personelin açıktan ve/veya naklen atanması,
b) 2021 yılında ayrılan personel sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler ile 16/10/2020 tarihindeki ve 3094 sayılı Cumhurbaşkanı sonucu kapsamında işe alınanlardan ayrılanlar hariç) en çok %10’u kadar personelin de, özelleştirme uygulamaları niçiniyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilen nakle tabi personelden atanması,
hususlarında kamu teşebbüsünün yönetim kurulu yetkilidir.
(2) Bakanlıkça 2021 yılında sermaye aktarımı yapılan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarının birinci fıkra kapsamındaki personel atama işlemleri Bakanlığın uygun görüşüne bağlıdır.
(3) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve nazaranvlere yapılan atamalar, özel kanunlarda belirtilenler ve sivil havacılık sektöründe faaliyet gösteren kamu teşebbüslerinde istihdam edilecek uçucu personel hariç, 2022 yılında emekli yeni personel istihdamı yapılmayacaktır.
(4) Kamu teşebbüslerince, 2020 ve 2021 senelerında ilgili yıl genel yatırım ve finansman programı kararlan kapsamında Bakanlıktan veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığından uygun görüş alınan ve atama işlemlerine yönelik olarak Türkiye İş Kurumu veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı veya Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı nezdinde gerekli işlemlere başlandığı biçimde sonuçlandırılamayan personel atama izinleri, 2022 yılında ilave bir izne ihtiyaç bulunmaksızın kullanılabilecektir.
(5) 2021 ve 2022 senelerında açıktan atama yoluyla ilk defa işe alınan personele ait kadroların ölüm, istifa, kamu gorevinden çıkarılma, sözleşmenin feshi, naklen atama sebebiyle personelin işe başlama tarihinden itibaren bir yıl arasında boşalması halinde, kamu teşebbüslerinin 2022 yılında herhangi bir izne ihtiyaç duymaksızın bu personel yerine yeni personel alma hakkı saklıdır.
(6) Üçüncü fıkra kapsamında yapılacak emekli personel atamaları (3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve gorevlere yapılan atamalar hariç), birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sınırlamalara tabidir. Dördüncü ve beşinci fıkralar kapsamında yapılacak atamalar ise birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sınırlamaların haricindedır.
İlave atamalar
MADDE 5- (I) Uluslararası standartlar çerçevesinde istihdamına gerek görülen özel niteliklere sahip personel, yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması veya yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi halinde bu tesisler için gerekli personel, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ihtiyaç duyulan personel ile AR-GE faaliyetleri için istihdamına gerek duyulan personele yönelik talepler ve diğer niçinlerle kamu teşebbüsünce ortaya konulan personel ihtiyacına ilişkin talepler ilave atamalar kapsamında değerlendirilebilir. Kamu teşebbüsleri söz konusu ihtiyaçlarına ilişkin detaylı analiz ve gerekçeleri ilgisine bakılırsa Bakanlığa veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir. Bakanlığın veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığının uygun görüşü üzerine, bu talepler, kamu teşebbüsünün ilgili olduğu Bakanlık tarafınca statü ve unvan belirtilerek Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına gönderilir. Söz konusu atama izinlerine ilişkin talepler Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca sonuçlandırılır. Bu fıkra kapsamında ilaveten atanacak personel sayısı, 2021 yılında ayrılan personel sayısının (askerlik ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi çerçevesinde istihdam fazlası olarak bildirilenler ile 16/10/2020 tarihindeki ve 3094 sayılı Cumhurbaşkanı sonucu kapsamında işe alınanlardan ayrılanlar hariç) %50’sini geçemez.
(2) 4/1/2002 tarihindeki ve 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun ek 8 inci maddesi çerçevesinde oluşan personel ihtiyacına yönelik talepler ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafınca uygun görülen yatırımlar kapsamında kurulan ve personel ihtiyacı 4 üncü madde ile bu maddenin birinci fıkrası kapsamında karşılanamayan yeni tesis ve işletme birimlerine ilişkin personel talepleri, Bakanlık veya ilgisine nazaran Özelleştirme İdaresi Başkanlığının uygun görüşü üzerine, kamu teşebbüsünün ilgili olduğu Bakanlık tarafınca gönderilen talepler Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca sonuçlandırılır.
(3) Kamu teşebbüslerince, istihdam maliyetleri kısmen veya tamamen uluslararası kuruluşlar tarafınca karşılanan personele ilişkin atamalar, uluslararası standartlarca belirlenen asgari istihdam sayısı koşullarının karşılanması amacıyla yapılacak olan kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri, gemi trafik hizmetleri sisteminde gorev yapacak kılavuz kaptan, gemi adamı ve deniz trafik operatörü ile ARFF memuru (hava alanı kurtarma ve yangınla mücadele memuru) atamalarına yönelik talepler söz konusu personelin sadece talep edilen ilgili alanda istihdam edilmesi kaydıyla, 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Bakanlıkça ayrıca değerlendirilir.
Zorunlu istihdam
MADDE 6- (1) Aşağıda belirtilen atamalar, 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen sınırlamaların haricindedır. Bu kapsama giren personel, herhangi bir izne tabi olmaksızın, boş kadro/pozisyon dahilinde goreve başlatılabilir.
a) İlgili yıl arasında asgari sınırlara nazaran kontenjan açığı doğması kaydıyla, özel kanunlar ve ilgili mevzuat gereği çalıştırılması zorunlu olan personele ilişkin atamalar.
b) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro, pozisyon ve nazaranvlere yapılan atamalar.
c) İlgili mevzuat hükümleri gereğince, kamu teşebbüsü tarafınca gönderildiği eğitim veya nazaranvlendirmeler kapsamında teşebbüse karşı mecburi hizmet ile yükümlü bulunan personele ilişkin atamalar.
ç) Askerlik hizmeti daha sonrasında kamu teşebbüsündeki bakılırsavine geri dönen personele ilişkin atamalar.
d) Profesyonel sendikacı olarak bakılırsav yapmasının ardından kamu teşebbüsüne geri dönen personele ilişkin atamalar.
(2) Mahkeme kararlan niçiniyle bakılırsave başlatılması gereken personele ilişkin açıktan atamalar evvela 4 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında doğan kontenjandan, bunun yeterli olmaması halinde ise izleyen seneler kontenjanlarından mahsuben gerçekleştirilir.
(3) Engelli personel istihdamında, kamu teşebbüsünün işçisi iken engelli olmuş olanlara öncelik tanınır.
Sınavlar
MADDE 7- (1) İlk defa açıktan atama ile personel alımı, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kadro ve pozisyonlar için Kamu nazaranvlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte; işçi statüsü için ise Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yapılır.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, Bakanlık uygun görüşünü alarak çıkaracakları Yönetmelikle, faaliyet alanı itibarıyla özel niteliği haiz pozisyonlara, birinci fıkra kapsamı haricinde kurumsal sınav ile atama yapabilir. Bu kapsamda yapılan atamalarda en geç 30 gün içerisinde Bakanlığa yazılı olarak bilgi sunulur. Sınav konuları, sınavın şekli ve sınav komisyonunun teşkili ile sınava ilişkin diğer hususlar da bu Yönetmelikle düzenlenir, ilgili teşebbüsler Yönetmelik kapsamında belirlenen pozisyonlara atama yapmak için yürürlükteki mevzuata uygun olarak açıktan atama izni alınmış pozisyonların sayısı ve unvanı ile genel mevzuattaki ve kendi mevzuatındaki koşulları, Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) taban puanını, Resmi Gazete ile kendi kurumsal internet adreslerinde ilan vermek suretiyle adaylara duyurur. 70 puandan az olmamak üzere KPSS puan sırası dikkate alınarak belirlenen adaylardan, açıktan atama izni alınmış pozisyon kontenjanının 10 katından fazla olmamak üzere ilgili teşebbüs tarafınca belirlenen sayıda aday yazılı sınava çağrılır. Yazılı sınav kararında en yüksek puandan başlanarak giriş sınavı duyurusunda belirtilen kadronun üç katma kadar aday sözlü/uygulamalı sınava çağrılır. Adayların nihai başarı puanı KPSS, yazılı ve sözlü/uygulamalı sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak bulunur. Halihazırda yürürlükte olan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.
(3) Kamu teşebbüsleri, 2022-2024 döneminde, Türkiye İş Kurumu ve kamu teşebbüsünün karşılıklı mutabakatı olması halinde, Türkiye iş Kurumu tarafınca düzenlenecek istihdam garantili eğitimler vasıtasıyla personel temin edebilir. böyle yapılacak atamalar evvela 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile 5 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında doğan kontenjandan, bunun yeterli olmaması halinde ise izleyen seneler kontenjanlarından mahsuben gerçekleştirilir.
Hizmet alımı yoluyla çalıştırılan personelin sürekli işçi kadrolarında istihdamı
MADDE 8-
(2) Bu maddenin uygulanmasında, kişilerde aranacak şartların tespiti ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesinin kapsamının belirlenmesi açısından, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 üncü maddesi hükümleri esas alınır.
(3) Bu madde uyarınca yapılacak atamalar 4 üncü maddenin birinci fıkrası ile 5 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında doğan kontenjandan, teşebbüslerin talepleri doğrultusunda her bir kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı ortaklığı için Bakanlık tarafınca belirlenecek sayıyı aşmayacak biçimde karşılanır. böyle yapılacak atamalarda 7 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen usul uygulanmaz.
(4) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklar yılı içerisinde yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınav yapar. Bu kapsamda yapılacak sınava ilişkin usul ve esaslar ile gerekli nitelikleri tespit etmeye yönetim kurulları yetkilidir.
(5) Bu madde kapsamında yapılacak işlemler sebebiyle oluşacak şartlara uyum sağlanması amacıyla hizmet alım sözleşmelerinde değişiklik yapmaya 5/1/2002 tarihindeki ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile 11/1/2011 tarihindeki ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde yönetim kurulları yetkilidir.
(6) Bu madde kapsamında oluşacak tereddütleri gidermeye Bakanlık yetkilidir.
(7) Bu madde kapsamında yapılan yerleştirmeler, hizmet türü, unvanı, sayısı vb. detayları içerecek biçimde 15 gün içerisinde Bakanlığa bildirilir. Bu kapsamdaki yerleştirmeler kaynaklı hizmet alımı fiyatlarında eksilme oluşması halinde bu tutar, ilgili yıl Genel Yatırım ve Finansman Programı Hakkında Karar uyarınca belirlenen ihale yoluyla hizmet alım tavanından düşülür.
Geçici işçiler
MADDE 9- (1) Kamu teşebbüsleri, 4/4/2007 tarihindeki ve 5620 sayılı Kanun çerçevesinde sadece mevsimlik işlerde ve/veya kampanya işlerinde geçici işçi çalıştırabilir. Söz konusu geçici işçilerle yapılacak sözleşmelerde işçinin mevsimlik ve/veya kampanya işçisi olduğu belirtilir.
(2) 2022 yılında geçici işçilerin çalıştırılacakları toplam adam/ay süresi, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilecek olan tavanı aşmayacak biçimde, yıl arasında askerden dönecekler de dikkate alınarak, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığına vize ettirilir.
(3) Vize edilen cetvellerin bir örneği, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığınca ilgili kamu teşebbüsüne, Sayıştay Başkanlığına, Bakanlığa ve ilgisine bakılırsa Özelleştirme İdaresi Başkanlığına gönderilir. Bu vize işlemi yapılmaksızın ilgili personele ödeme yapılamaz.
(4) 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi çerçevesinde oluşan geçici personel ihtiyacı evvela ikinci fıkra kapsamında değerlendirilir.
(5) İkinci fıkradaki tavamn yeterli olmaması durumunda oluşan ilave geçici personel talebi Bakanlık veya ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafınca karara bağlanır.
Fazla çalışma
MADDE 10- (1) Kamu teşebbüsleri, 2022 yılında, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilecek olan tavanı aşmayacak biçimde ilgili mevzuat çerçevesinde fazla çalışma yaptırabilir.
(2) Fazla çalışma tavanının yeterli olmaması halinde, birinci fıkrada belirtilen tavanı %10’una kadar artırmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulu yetkilidir.
(3) Ürün alım kampanya faaliyetleri rekolteye bağlı olarak değişiklik gösteren, yeni mal veya hizmet üretim birimleri faaliyete geçen veya tesis veya birimleri başka bir kamu işletmesine devredilen, özelleştirilen veya başka bir kamu işletmesinin tesis veya birimlerini devralan, mal veya hizmet üretiminde artış görülen, rehabilitasyon ve bakım onarım faaliyetleri yürüten ve enerji arz güvenliğinin sağlanması amacıyla faaliyet gösteren kamu teşebbüsleri ile üretiminin yarısından fazlasını ihraç eden kamu teşebbüslerinde fazla çalışma tavanı ilgisine nazaran Bakanlık veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafınca bir daha belirlenebilir.
Pozisyon iptali
MADDE 11- (1) Maaş ve ücret ödemeleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca karşılanan kuruluşlarda, 2021 yılı arasında emeklilik veya iş akdi feshi niçiniyle ayrılan işçilerin pozisyonlarının tamamı 30/6/2022 tarihine kadar yönetim kurulu sonucu ile iptal edilecek ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bilgi verilecektir.
Diğer istihdam yöntemleri
MADDE 12- (1) Kamu teşebbüsleri, bu Kararda bahsi geçmeyen her türlü personel alımından önce ilgisine bakılırsa Bakanlıktan veya Özelleştirme İdaresi Başkanlığından izin almak zorundadır.
İhale yoluyla hizmet alımı
MADDE 13- (1) Kamu ihale mevzuatında tanımı yapılan hizmetler, 2022 yılında; 4734 sayılı Kanun, 22/5/2003 tarihindeki ve 4857 sayılı İş Kanunu, teşebbüs ana statüsü ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde ihale yoluyla temin edilebilir. Bu sonucun yayımı tarihinden itibaren, kamu teşebbüsleri, kamu ihale mevzuatı gereklerini yerine getirmek şartıyla, 2022 yılı için hizmet alımı ihalesi sürecini başlatabilir.
(2) Kamu teşebbüsleri, maliyetlerin düşürülmesi ve sağlanan faydanın artırılması amacıyla, Program kapsamında işletme bütçelerini 2022-2024 dönemini kapsayacak biçimde yaparak hizmet alımlarına çıkabilir.
(3) Özel niteliği niçiniyle 2024 yılı daha sonrasını kapsayan dönem için de sözleşme yapılmasına ihtiyaç duyulan oldukça yıllı hizmet alımlarının yapılıp yapılmayacağına ilişkin karar, ilgili Bakanlığın görüşünün alınmasını müteakip Bakanlık tarafınca verilir.
(4) Program hedefleri ve işletme bütçesi kısıtları dahilinde, 2022 yılında ihale yoluyla alınacak hizmetlerin tutarı, 22 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bildirilecek olan tutarı aşamaz. 2021 yılında yüklenici firma aracılığıyla sağlanan hizmetlerin 2022 yılında teşebbüs personeli eliyle yapılması veya bu hizmetlere ihtiyaç kalmaması durumunda, anılan hizmet alımları için ayrılan hizmet alımı tutarı, 2022 yılı tavanından düşürülür. 2023 yılı ve daha sonrasına ilişkin hizmet alımı tavanları, bu fıkra kapsamında bildirilen tavanın her yıl için %10’ar artırılması yoluyla hesaplanır.
(5) Kamu teşebbüsünün ve çalışanlarının kurmuş olduğu vakıf, demek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların kurmuş olduğu veya iştirak ettiği şirketler, doğrudan veya dolaylı olarak hizmet alımı ihalelerine iştirak edemez ve bunlardan herhangi bir biçimde hizmet alımı yapılamaz.
(6) Kamu teşebbüsleri ihale yoluyla yaptırdıkları hizmet alımlarına ilişkin olarak, Sayıştay Başkanlığına, Bakanlığa ve ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığına Mart ayı sonuna kadar sunulmak üzere rapor hazırlar. Söz konusu raporda, her bir ihale bazında hizmet alımlarının niteliği, önem derecesi, hizmetin dışarıdan alım yoluyla yaptırılmasının öne sürülen nedeni, ihale kapsamında kaç kişi çalıştırıldığı, maliyeti, ileriki senelerda devam edip etmeyeceği, süresi ve sözleşmelerin yenilenmesi sırasında sağlanabilecek tasarruf konularında detaylı bilgiler bulunur.
(7) Bu Karar kapsamında gerçekleştirilecek hizmet alımlarına ilişkin iş ve ihalelerin; 4734 sayılı Kanun, 4857 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuata uygun bir biçimde yapılmasından ve ihalenin kamu teşebbüsüne en az mali yük getirecek biçimde sonuçlanmasını sağlayacak tedbirlerin alınmasından kamu teşebbüsü yönetim kurulu sorumludur.
İlave hizmet alımları
MADDE 14- (1) Yeni üretim tesisi, işletme birimi kurulması veya devir alınması, yeni hizmet birimlerinin faaliyete geçmesi, kamu teşebbüslerinin mal veya hizmet üretiminde artış görülmesi veya faaliyet alanının genişlemesi durumunda ilave hizmet alımı talepleri ile diğer niçinlerle kamu tcşcbbüsünce ortaya konulan hizmet alımı ihtiyacına ilişkin talepler ayrıca değerlendirilir. Bu hususta karar almaya, söz konusu taleplere ilişkin bedellerin 13 üncü maddede belirtilen hizmet alımı tavanında;
a) %10’u kadar bir artışı gerektirmesi halinde, kamu teşebbüsü yönetim kurulu,
b) %10’un üzerinde bir artışı gerektirmesi halinde, Bakanlık veya ilgisine nazaran Özelleştirme İdaresi Başkanlığı,
yetkilidir.
(2) fevkalade koşullardan (yangın, deprem, sel, heyelan gibi) kaynaklanan geçici süreli hizmet alımlarına yönelik harcamalar bu Karar kapsamındaki sınırlamalara tabi değildir.
(3) İhracat yapan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yapacakları ihracat kapsamında dışarıdan alacakları iç ve dış navlun hizmetlerine ilişkin bedeller ile enerji alanında faaliyette bulunan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarınca sistem arz güvenliğinin sağlanması açısından hayati önem taşıyan acil durumlarda, ilgili Bakanlığın değerlendirme ve talimatları çerçevesinde yapılması zorunluluk arz eden hizmet alımlarına ilişkin bedeller hizmet alımı tavanı sınırlamalarının haricindedır. Bu kapsamda yapılan hizmet alım fiyatları ve hizmet alımlarının mahiyeti Bakanlığa bildirilir.
(4) 13 üncü ve 14 üncü maddeler uyarınca, hizmet alımlarına ilişkin olarak verilen izinler, 4734 sayılı Kanunun ek 8 inci maddesi kapsamında verilmiş sayılır.
Kamu teşebbüsü ile yüklenici firma ilişkisi
MADDE 15- (1) İhale yoluyla yapılacak hizmet alımlarında, yüklenici firmanın istihdam ettiği işçilerin kamu teşebbüsü ile olan ilişkilerinde 8/2/2015 tarihindeki ve 29261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Kanununa gore İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri ile diğer ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınacaktır. Yüklenici firma tarafınca istihdam edilen işçilerin kamu teşebbüsü ile olan ilişkilerinde, iş hukukuna gore devamlılık arz edebilecek hükümlere ve uygulamalara sözleşmelerde yer verilmeyecektir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mali Hükümler
İşletme bütçesi
MADDE 16- (1) Bakanlık bu sonucun yayımı tarihinden itibaren on iş günü içerisinde Programı kamu teşebbüslerine gönderir. Kamu teşebbüsleri, 2022 yılına dair işletme bütçelerini Program hedeflerini esas alarak hazırlar ve 31/12/2021 tarihine kadar, Bakanlığa ve ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir.
(2) İşletme bütçesinde asgari olarak faiz dışı fazla tablosuna, gelir tablosuna, bilançoya, detaylı yatırım harcamalarına, nakit akım tablolarına ve kullanılması öngörülen kredi detaylarıne ilişkin tablolara yer verilir.
(3) Gerek duyulması halinde ilgili kurumların görüşünü alarak işletme bütçelerinde, programda ve performans hedeflerinde değişiklik yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bu kapsamda;
a) 2021 yılında sermaye aktarımı yapılan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları, faiz dışı fazla tablosunda yer alan ve işletme bütçesine esas teşkil eden gelir niteliğinde olan veya nakit girişi sağlayan kalemlerin toplamında bir azalma veya gider niteliğinde olan veya nakit çıkışını gerektiren kalemlerin toplamında bir artış olmasının beklenmesi durumunda,
b) (a) bendi haricinde kalan kamu teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ise faiz dışı fazla tablosunda yer alan ve işletme bütçesine esas teşkil eden gelir niteliğinde olan veya nakit girişi sağlayan kalemlerin toplamında %10’u aşan bir azalma veya gider niteliğinde olan veya nakit çıkışını gerektiren kalemlerin toplamında %10’u aşan bir artış olmasının beklenmesi durumunda,
işletme bütçesi değişiklik taleplerini detaylı gerekçe ve mali büyüklükleri içerecek biçimde Bakanlığa iletir. Bu durumlar haricinde kalan değişikliklerde işletme bütçesinde değişiklik yapmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulu yetkilidir.
(4) İşletme bütçesinde yapılan değişiklikler kamu teşebbüslerince beş iş günü içerisinde Bakanlığa ve ilgisine bakılırsa Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilir.
(5) Bakanlıkça taahhüt edilen sermayeye mahsuben yapılan ödemeler, gorevlendirme ödemeleri ve uygulamaları, yatırım tavanının değişmesi, gerçekleşen kambiyo zararı, bu Karar kapsamında verilen izinler ile yönetim kurulu sonucuna bırakılan yetkiler ve/veya temettü aktarımı kaynaklı değişiklikler niçiniyle işletme bütçelerinde değişiklik yapmaya kamu teşebbüsü yönetim kurulları yetkilidir. Bunlardan yatırım ödeneği tavanının değişmesi halinde kamu teşebbüslerince Bakanlığa veya ilgisine nazaran Özelleştirme İdaresi Başkanlığına beş iş günü içerisinde bilgi verilir.
Alım ve satımlarda fiyat ve miktar uygulamaları
MADDE 17- (1) Kamu teşebbüsleri, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ürettikleri mal ve hizmetlerin fiyat ve tarifelerini belirlemekte serbesttir. Satış tutarları ve tarifeler; uygulanan ekonomik programda yer alan ilke ve politikalar, programdaki mali hedefler ve teşebbüsün finansman ihtiyacı dikkate alınarak belirlenecektir.
(2) Fiyat ve tarife düzenlemelerinde, ilgili düzenleyici vc denetleyici üst kurulun uygulamaları ile gerekli koordinasyon sağlanır. Kamu teşebbüsleri, düzenleyici ve denetleyici üst kurullara yapacakları tarife ayarlama başvurularının bir meselai bilgi için, Bakanlığa ve ilgisine gore Özelleştirme İdaresi Başkanlığına eş zamanlı olarak gönderir.
(3) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları alım fiyatı açıklayarak temin ettikleri tarım mamüllerinin alım miktar ve fiyatını Bakanlığın görüşünü alarak belirler.
Borç ve alacaklar
MADDE 18- (1) Kamu teşebbüsleri, kamu ve özel sektör ayrımı yapmaksızın, tüm borçlarını zamanında ödemek ve temettü dahil alacaklarının tahsilatında gerekli işlemleri zamanında tesis ettirmek zorundadır.
Kamu iktisadi teşebbüsleri arası faiz uygulaması
MADDE 19- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, kendi aralarındaki ticari ilişkiler ötürüsıyla oluşan veya oluşacak borç ve alacaklara uygulayacakları faizi, kendi aralarında yapılacak bir protokol ile belirler ve hesaplarım uzlaşılan faiz oranları üzerinden tutar. Yapılan protokolün bir örneği, en geç protokol tarihini takip eden 15 iş günü arasında Bakanlığa gönderilir.
(2) Taraflar içinde uygulanacak faiz konusunda uzlaşmaya varılamadığı takdirde, Bakanlık genel faiz oranlarım dikkate alarak, uygulanacak faiz oranını belirlemeye yetkilidir.
Finansal korunma
MADDE 20- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri, finansal piyasalarda mevcut olan araçları yalnızca ana faaliyetleri kapsamında gerçekleştirdikleri veya gerçekleştirecekleri kesin olan ticari veya finansal işlemlerden doğan risklerden korunmak amacıyla kullanabilir. Teşebbüslerde bu tür finansal araçların kullanılmasında ve bu amaç doğrultusunda yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde teşebbüs yönetim kurulları yetkilidir.
(2) Bu kapsamda yapılacak işlemlerin türü, boyutu ve süresi teşebbüsün korunmak istediği risk ölçümlemeleri ile uyumlu olmalıdır.
(3) Teşebbüsler kendi risk yönetim sistemi ile iç denetim birimi, fon hizmet birimi ile gerekli diğer birimleri kurar. Finansal ve emtia risklerinin yönetilmesi, piyasaların değerlendirilmesi ve sair amaçlarla alanlarında uzmanlaşmış gerçek veya tüzel kişilerin sahip olduğu bilgi ve becerilerinden istifade etmek amacıyla ilgili alt birim tarafınca yeterli uzmanlık düzeyi sağlanıncaya kadar onaylanmış bütçe sınırları içerisinde kalmak kaydı ile danışmanlık hizmeti alınabilir.
(4) Finansal araçları kullanacak kamu iktisadi teşebbüsleri, kuruluşun finansal risklerinin ve emtia risklerinin saptanması ve ölçülmesi, daha sonrasında alınacak aksiyonların belirlenmesi, değerlendirilmesi ve güncellenmesinden sorumlu riskin erken saptanması komitesi ve finansal risk yönetimi komisyonu kurar.
(5) Bu madde kapsamında işlem yapılması halinde takip eden ayın ilk beş iş günü içerisinde bundan önceki aya ilişkin yapılan işlemin adı, amacı, tutarı, vadesi, niteliği gibi işleme ilişkin bilgiler teşebbüslerce Bakanlığa iletilir. Ayrıca bu işlemi yıl içerisinde gerçekleştiren teşebbüsler, takip eden yılın Ocak ayının son iş gününe kadar bundan önceki yıla ilişkin yapılan tüm işlem ve neticelerinı rapor olarak Bakanlığa iletir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İzleme ve Şeffaflık
İzleme
MADDE 21- (1) Mali şeffaflık ve hesap verebilirliğin artırılmasını teminen, Bakanlık, izleme kapsamına alınacak kamu işletmelerini belirlemeye yetkilidir.
(2) Kamu işletmeleri, yatırım ve finansman programındaki hedeflerin gerçekleşmesinin izlenmesi amacıyla istenilen bilgi ve belgeler ile içeriği Bakanlıkça belirlenecek mali ve mali olmayan tabloları talep edilen biçimde ve belirlenen sürede Bakanlığa göndermek zorundadır.
Kapasite geliştirme
MADDE 22- (1) Kamu işletmeleri, mali ve mali olmayan konsolide verilerini sağlıklı vc sürekli bir biçimde üretecek bilgi işlem alt yapısını kuracak veya kurmuş oldukları bilgi işlem alt yapısını geliştireceklerdir.
(3) Kamu işletmeleri, izleme kapsamında yeterli miktarda ekipman ve insan kaynağı tahsis eder.
Hedef tespiti ve takibi
MADDE 23- (1) Bakanlık, Program kapsamında ve kamu teşebbüsü bazında 2022 yılı için üçer aylık, 2023-2024 dönemine ilişkin yıllık hedefler ve tavanlar belirler ve ilgili kamu teşebbüsüne gönderir.
(2) Kamu teşebbüsleri; Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ayları sonu itibarıyla, birinci fıkra kapsamında kendileri için belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığını, ulaşılamadıysa buna ilişkin gerekçeleri ve alınacak tedbirleri, takip eden ayın sonuna kadar Bakanlığa iletir.
(3) Bakanlık, kamu teşebbüslerinin 2022 yılı faaliyetlerini takip etmek, belirlenen hedefler kapsamında değerlendirme yapmak ve teşebbüs faaliyetlerinin bu Karar hükümlerine uygunluğunu takip etmek amacıyla, üçer aylık dönemler itibarıyla denetim yapmaya ve rapor hazırlamaya yetkilidir.
(4) Üçüncü fıkra kapsamında yapılacak denetimler esnasında, kamu teşebbüsleri, istenilen bilgi ve belgeleri temin etmek ve denetimi yapan yetkili personele vermek zorundadır. İletilen bilgi ve belgelerin doğruluğundan ve tutarlılığından, kamu teşebbüsünün ilgili birim yöneticisi, ilgili personel ile beraber müteselsilen sorumludur.
(5) Bakanlık, üçüncü fıkra kapsamında denetim yapılacak kamu teşebbüslerini ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Stratejik planlar
MADDE 24- (1) Stratejik planları Bakanlık olumlu görüşü ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı taralından uygun görülen kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, söz konusu planlarda yer alan vizyon, stratejik amaç, hedef ve performans göstergelerine bu planlar kapsamında öngörülen maliyet ve ödenekler çerçevesinde ulaşmak için gerekli tedbirleri alır.
(2) Stratejik planları Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca onaylanmamış veya mevcut stratejik plan dönemleri 2022 yılı sonunda bitecek olan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca Bakanlığın görüşleri dikkate alınarak belirlenen stratejik planlara ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde, stratejik planlarını hazırlar.
(3) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, yıllık yatırım ve finansman programlarını stratejik planlarında yer alan amaç ve hedeflere uygun olarak hazırlamak zorundadır.
(4) Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafınca hazırlanmış olan Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Stratejik Planlarının İzlenmesi ve Değerlendirilmesi ile Performanslarının Ölçülmesine Dair Usul ve Esaslar çerçevesinde, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların stratejik planları izlenip değerlendirilecek ve performansları ölçülecektir.
(5) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların stratejik planlarına ilişkin olarak;
a) 2021 yılına ilişkin performans değerlendirme raporları kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar tarafınca 1/4/2022 tarihine kadar Bakanlığa, Strateji ve Bütçe Başkanlığına ve ilgili Bakanlığa gönderilir.
b) Bu sonucun yayımlanmasının ardından ihtiyaç olması halinde 2022 yılına ilişkin performans programı revize edilerek 1/12/2021 tarihine kadar kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar tarafınca Bakanlığa, Strateji ve Bütçe Başkanlığına ve ilgili bakanlığa gönderilir. Strateji ve Bütçe Başkanlığınca olumsuz bir görüş bildirilmediği takdirde performans programı 1/1/2022 tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.
c) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar tarafınca hazırlanacak 2023 yılına ilişkin performans programı en geç 15/7/2022 tarihine kadar Bakanlığa, Strateji ve Bütçe Başkanlığına ve ilgili bakanlığa gönderilir. Strateji ve Bütçe Başkanlığınca olumsuz bir görüş bildirilmediği takdirde performans programı 1/1/2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.
İç kontrol sisteminin oluşturulması
MADDE 25- (1) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yönetim kurulları ile gorev ve yetkileri çerçevesinde her düzeydeki yöneticileri;
a) Faaliyetlerin, gorev, yetki ve sorumlulukların belirlendiği uygun bir kurumsal yapı içerisinde, etik değerleri benimsemiş, yeterli ve yetkin personel tarafınca etkin, etkili ve ekonomik bir biçimde yürütülmesini,
b) Amaç ve hedeflerin gerçekleşmesini etkileyebilecek risklerin belirlenmesini ve bu riskleri yönetmek için uygun kontrol şekillerinin geliştirilmesini ve uygulanmasını,
c) Zamanında ve doğru karar alınmasını, personelin gorevini doğru bir biçimde yerine getirmesini, ilgililerin ve kamuoyunun zamanında ve doğru bilgiye erişmesini sağlamak üzere etkin bir bilgi ve iletişim sisteminin tüm faaliyetleri destekleyecek yeterlikte kurulması ve işletilmesini,
ç) Yılda en az bir kez kontrol öz değerlendirme yapılmasını,
d) Tüm bu faaliyetlerin sürekli ve sistemli bir biçimde izlenmesi ve geliştirilmesini, sağlamak üzere iç kontrol sisteminin oluşturulmasından sorumludur.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar, kurumsal yönetim ilkelerini dikkate alarak, denetim faaliyetlerini yürütecek organizasyonları oluşturmak ve yeterli sayıda iç denetçi istihdam etmekle yükümlüdür.
(3) tç denetçi olarak atanacaklarda,
a) Kamu İç Denetçi Sertifikası,
b) CIA (Certified Intemal Auditor),
c) CISA (Certified Information System Auditor),
ç) CCSA (Certifıcation in Control Self-Assessment),
d) CGAP (Certified Govemment Auditing Professional),
e) CFSA (Certified Financial Services Auditor),
f) CRMA (Certifıcation in Risk Management Assurance),
sertifikalarından birine sahip olma şartları aranır. İç denetim birim başkanı, iç denetçiler için aranan şartları haiz olan; tercihen ilgili kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı ortaklıkta çalışanlar içinden; kıdem, bilgi ve tecrübe düzeyi dikkate alınarak ilgili kamu iktisadi teşebbüsü ve bağlı ortaklık genel müdürünün teklifi üzerine yönetim kurulu tarafınca atanır.
(4) Üçüncü fıkrada sayılan sertifika şartları ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 4 üncü maddesinde sayılan şartlar asgari olarak belirlenmiş olup, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklar iç denetimin öncelikli liyakat ve ihtisas alanlarını, öğrenim, hizmet ve yeterlilikle ilgili diğer hususları da dikkate alarak iç denetçi olarak atanacaklarda aranan şartlara kendi ihtiyaçlarına gore ilave kıstaslar getirebilir. Personelin asgari şartları taşıması iç denetçi olarak atanması için yeterli olmayıp, nihai aşamada atamaya ilişkin yetki ve sorumluluk kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yönetim kurullarına aittir.
Kurumsal verilerin yayımlanması
MADDE 26- (1) Kamu işletmeleri, yönetim bilişim sistemlerinin geliştirilmesi amacıyla gerekli tedbirleri alır. Bu kapsamda, bilgi ve iletişim teknolojilerinin alt yapısını, kurumsal kaynak planlamasının gerektirdiği yazılım ve sistemlerini, intranet ve internet portallerini geliştirir. Yayınlanan detayların devamlı güncellenmesi sağlanır.
(2) İnternet sitelerindeki bilgiler, kurumsal yönetim ilkelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde, asgari içeriği 27/1/2007 tarihindeki ve 26416 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Kurumlan İnternet Sitesi Kılavuzu ile ilgili 2007/4 sayılı Başbakanlık Genelgesine uyumlu olacak şekilde ve en güncel haliyle yer alır.
(3) Kamu işletmeleri, kurumsal yönetim ilkeleri ile 28/8/2012 tarihindeki ve 28395 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hazırladıkları 2021 yılına ait faaliyet raporlarını, 31/5/2022 tarihine kadar internet sitelerinde yayımlar.
(4) Bakanlık, izleme kapsamına aldığı kamu işletmelerinin toplu verilerini ve analizlerini içeren 2021 yılına ait Kamu İşletmeleri Raporunu, 31/10/2022 tarihine kadar internet sayfasında yayımlar.
Yazışma süreleri, kanalları ve yöntemi
MADDE 27- (1) Bu Karar kapsamında yapılacak her türlü yazışmaya ilişkin cevaplandırma süreleri hususunda, 29/6/2009 tarihindeki ve 2009/15169 sayılı Bakanlar Kurulu sonucu ile yürürlüğe konulan Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelikte belirtilen süreler dikkate alınır.
(2) Bu Karar kapsamında Bakanlığa iletilecek talepler ilgili Bakanlıklar üzerinden değil, doğrudan kuruluşlar tarafınca yapılır.
(3) Kamu işletmelerinin ilgili kuruluşlarla yapacakları yazışmalarda, işletmeyi temsile yetkili olduktan hususu yönetim kurulunca tescil edilmek üzere, ticaret sicil memurluğuna bildirilen, işletmede en üst seviyede yetkiyi haiz iki yöneticinin imzasının bulunması zorunludur.
Yurt dışı bağlı ortaklıklar, iştirakler ve yatırımlar
MADDE 28- (1) Kamu teşebbüsleri, yurt haricinde kurulmuş ve yerleşik olduğu ülkenin mevzuatına tabi faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları ile iştiraklerine ve yurt haricinde yapmış oldukları yatırımlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi, talep edilmesi durumunda, Bakanlığa bildirir.
(2) 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrasına bakılırsa kurulan veya kurulacak olan bağlı ortaklık ve iştiraklerin sermaye değişimlerine ilişkin olarak yapılacak her türlü işlemde, Bakanlığın uygun görüşü aranır.
Sorumluluk
MADDE 29- (1) Kamu teşebbüslerinin ilgili mevzuat ve bu Kararda belirtilen ilkeler çerçevesinde faaliyet göstermesinden, kamu teşebbüsleri tarafınca iletilen taleplerin mevzuata ve teşebbüsün ana statüsüne uygunluğundan ve Bakanlık, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı tarafınca kamu teşebbüslerine verilen izinler ile Bakanlık bütçesinin “05 – Cari Transferler” ve “08 – Borç Verme” tertiplerinden yapılan ödemelere konu işlemlerin ilgili mevzuata ve amacına uygun olarak kullanılması ve gerçekleştirilmesinden yönetim kurulu sorumludur.
Bağımsız denetim ve finansal raporlar
MADDE 30- (1) 26/3/2018 tarihindeki ve 2018/11597 sayılı Bakanlar Kurulu sonucu ile yürürlüğe konulan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar uyarınca bağımsız denetime tabi olan kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, bu konuda gerekli tedbirleri alır ve 13/1/2012 tarihindeki ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi çerçevesinde Türkiye Muhasebe Standartları ile uyumlu finansal rapor hazırlama hususunda gerekli kurumsal altyapıyı oluşturur.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkların yönetim kurulları, bağımsız denetim kuruluşunu seçmeye, kuruluşla bağımsız denetim sözleşmesi imzalamaya ve konuyla ilgili diğer hususların yerine getirilmesine yetkilidir. Bağımsız denetim kuruluşu seçimi sürecinde kaliteli bir bağımsız denetimi güvence altına alacak her türlü tedbiri almak ve satın alma sürecini bunu mümkün kılacak biçimde yürütmek yönetim kurullarının sorumluluğundadır.
(3) Bağımsız denetim seçimine esas ihale şartnameleri veya doğrudan atımlarda teknik şartnameler süreç başlatılmadan en az bir ay öncesinde Bakanlık görüşüne sunulur. Gerekli görülmesi halinde, Bakanlıkça bağımsız denetim hizmeti satın alma süreci ile bağımsız denetime ilişkin imzalanan “Bağımsız Denetim Hizmeti Sözleşmesi” hükümleri kapsamında bağımsız denetim çalışmaları denetlenebilir.
(4) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, münferit ve/veya konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında ve sunumunda Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafmdan yayımlanan TMS/TFRS’yi esas alır.
(5) Finansal rapor hazırlamaya ilişkin ilke, usul ve esasların, açık ve anlaşılabilir hale gelmesini veya uygulama birliğinin sağlanmasını teminen, TMS/TFRS’nin uygulanmasında yönetim kurullarının tercihine bırakılan mevzularda, gerekli görülmesi halinde Bakanlıkça kararlar alınabilir.
(6) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları, bağımsız denetim raporlarım ve eklerini yönetim kuruluna sunulmasından daha sonra bir ay içerisinde Bakanlığa ve Sayıştay Başkanlığına basılı ve elektronik ortamda gönderir.
Usul ve esaslar tebliği
MADDE 31- (1) Bu Kararda belirtilen hükümlerin uygulanması amacıyla izlenecek usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.
Yürürlük
MADDE 32- (1) Bu sonucun;
a) 1 inci, 2 nci ve 4 üncü maddeleri, 5 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile 13 üncü, 16 nci, 31 inci, 32 nci ve 33 üncü maddeleri yayımı tarihinde,
b) Diğer hükümleri 1/1/2022 tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 33- (1) Bu Karar hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
KAMU TEŞEBBÜSLERİNİN 2022 YILI MALİ HEDEFLERİ (Bin TL)
| Kamu Teşebbüsleri | Yatırım | Borçlanma Gereği (1) | Faiz Dışı Fazla |
| 233 savılı Kanun Hükmünde Kararnameye Tabi Kamu İktisadi Teşebbüsler | ve Bağlı Ortaklıklar | ||
| 1-Türkive Seker Fabrikaları A.S. (TSFAS) | 145.303 | 2.226.475 | -419.975 |
| 2-Eti Maden İsletmeleri Genel Müdürlüğü (ETİ MADEN) | 1.122.119 | 14.700 | -30.700 |
| 3-Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) | 160.000 | 1.845.034 | 2.746 |
| 4-Türkive Kömür İsletmeleri Kurumu (TKl) | 105.613 | 1.285.261 | 650.226 |
| 5-Elektrik Üretim A.S. (EÜAS) | 2.840.000 | 3.413.549 | -142.178 |
| 6-Türkive Elektrik İletim A.S. (TEİAS) | 8.500.000 | -155.308 | 49.115 |
| 7-Türkive Petrolleri A.O. (TPAO) | 22.135.114 | 11.332.556 | -10.785.199 |
| 8-Boru Hatları ile Petrol Tasıma A.S. (BOTAS) | 8.500.000 | 16.360.000 | -4.603.033 |
| 9-Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) | 76.800 | 5.152.978 | -2.316.957 |
| 10-Cav İsletmeleri Genel Müdürlüğü (CAYKUR) | 9.500 | 919.511 | 1.109.389 |
| 11-Tarım İsletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) | 404.553 | 336.407 | -106.874 |
| 12-Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü (ESK) | 76.808 | 326.120 | 241.858 |
| 13-Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü (DMO) | 39.286 | 168.476 | -269.476 |
| 14-T.C. Devlet Demiryolları İsletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) | 14.623.000 | 19.727.332 | 3.536.727 |
| 15-TCDD Taşımacılık A.S. | 1.524.142 | 3.161.776 | 0 |
| 16-Türkive Ravlı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAS) | 416.600 | 502.932 | 90.898 |
| 17-Devlet Hava Mevdanları İsletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) | 1.000.000 | -131.614 | 88.439 |
| 18-Kıvı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KEGM) | 75.000 | -652.744 | 480.093 |
| 19-Türkive Elektromekanik Sanavi A.S. (TEMSAN) | 7.054 | 10.305 | -2.605 |
| 20-Türkive Elektrik Dağıtım A.S. (TEDAS) | 109.289 | 315.212 | -405.212 |
| 4046 savılı Kanuna Tabi Olun Sermayesinin Yarıdan Fazlası Kamuya Ait Olan İsletmeci Kuruluşlar | |||
| Sümer Holding A.S. | 183 | 33.936 | 2.524 |
| Türkive Denizcilik İsletmeleri A.S. (TDİ) | 1.880 | -28.267 | 20.717 |
(1) Borçlanma gereğindeki pozitif tutarlar, kuruluşun finansman ihtiyacı olduğunu ifade etmektedir.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.